Vojska Kraljevine SHS/Jugoslavije 1922–1935

Institut za noviju istoriju Srbije

1994

327 s.

Savesno izvedeno i dokumentarno zasnovano istraživanje o jednoj od najznačajnijih ustanova prve jugoslovenske države. Već je prva studija Bjelajca o vojsci Kraljevine SHS 1918-1921 izazvala pažnju stručnih krugova i označila pobedu klitičke misli u ocenjivanju uloge vojnog faktora u stvaranju jugoslovenske države i položaja vojske u novom društvenom sistemu. Decenijski dugo, do Bjelajčevog prvenca, u jugoslovenskoj istoriografiji preovladavale su ideološke predrasude o vojsci kao isključivo represivnoj sili, potcenjivanjem njene uloge u odbrani granica mlade države, a na drugoj strani precenjivanjem povlašćenosti starešinskog sloja. .. Bjelajac je razbio političku mitologiju o `okupacijskoj vojsci` zapadno od Drine i severno od Save i Dunava, srpskim oficirima kao sprovodiocima čizmaškog mentaliteta i primitivizma. Pisac je u traganju za dubljim korenima stanja u kome se vojska Kraljevine Jugoslavije našla na početku Drugog svetskog rata (1939-1941). .. U okvirima nove metodologije i teorijskog zasnivanja socijalne istorije dr Bjelajac je izučio sve relevantne činjenice na relaciji vojska i društvo, vojska i politika, vojska i ekonomija, vojska i tradicija, vojska i njeno mesto u multinacionalnoj zajednici koja se državno konstituisala i protivrečno razvijala. Monognafija dr Mileta Bjelajca istorijske mitove i negativne stereotipe o vojsci svodi na pravu meru korišćenjem izvora prvog reda, kako domaćih tako i stranih, određujući se istovremeno prema najnovijoj svetskoj vojnoj istoriografiji. Autor nije zapostavio tradicionalne oblike izučavanja vojske bez kojih se ne može ni zamisliti objektivno i naučno oblikovanje. .. za jugoslovensku istoriografiju inovativno, monografija pokazuje svu tromost birokratske organizacije u dugom razdoblju mira, stvaranje neformalnih grupa moći i istaknutih protagonista.

Хорватский